Tak nazywamy cześć boską oddawaną figurom bożków, czyli bałwanom. A także zjawisko przypisywania absolutnej wartości rozmaitym dobrom doczesnym.

 Jest jeszcze jeden termin - “idolatria” – który oznacza oddawanie czci idolom, widmom, czy wyobrażeniom bóstw. Dekalog już w pierwszym przykazaniu zakazuje oddawania czci boskiej jakimkolwiek bożkom. Bałwochwalstwo było napiętnowane już przez proroków Starego Testamentu, którzy wytykali narodowi wybranemu, że dopuszcza się niewierności i przypominali warunki zawarcia Przymierza z Jahwe. Ale i Dzieje Apostolskie ukazują kult bożków jako niedorzeczny, skoro one w rzeczywistości nie istnieją. I dlatego św. Paweł nazywa bałwochwalstwo głupotą, zakazując chrześcijanom uczestnictwa w praktykach pogańskich.  

A co z kultem obrazów? Cóż, autentyczna cześć religijna powinna być kierowana do Pana Jezusa, albo do Matki Bożej - a przez Nią do Boga – nie zaś do obrazów, czy rozmaitych wizerunków. Jeśli więc mówimy o cudownych, słynących łaskami, obrazach Maryi, to pamiętamy, że źródłem owych cudów i łask nie jest rzecz, tylko Osoba, do której się modlimy. Jeden z Ojców Kościoła, biskup Neapolis na Cyprze, Leoncjusz pisał już w VII wieku: “Nie oddajemy czci naturze drewna, oddajemy cześć i hołd Temu, który ukrzyżowany był na Krzyżu (...). Gdy dwie belki Krzyża są ze sobą połączone, czczę tę figurę z powodu Chrystusa, który na Krzyżu był ukrzyżowany; jeśli jednak belki te są rozłączone, wyrzucam je na spalenie.

Simone Weil, wielka francuska myślicielka chrześcijańska XX, pisała że cierpimy na chorobę bałwochwalstwa. Czy miała rację? Z bałwochwalstwem mamy do czynienia także wtedy, gdy człowiek w miejscu Boga stawia np. pieniądz, rozkosze życiowe, lub innego człowieka – np. polityka, muzyka, aktora, sportowca, czy guru sekty - albo samego siebie.

Przykładem mogą być rozmaici idole, wykreowani przez media i rozmaitych specjalistów od reklamy oraz marketingu. Uwielbiani przez tłumy fanów i traktowani jak istoty nie z tego świata, mają zazwyczaj swoje “pięć minut” sławy w świetle kamer i jupiterów, ale to szybko przemija, a wówczas bożyszcza odchodzą w zapomnienie. Wykreowani do ponad-ludzkiej pozycji często nie potrafią udźwignąć ciężaru popularności, a potem ich miejsce zajmują kolejni idole. Jak to się może skończyć widzieliśmy na dramatycznych losach zmarłego niedawno Michaela Jacksona. A co się stało ze znakomitym piłkarzem Diego Maradoną? Jego przykład dowodzi, że na manowce może zejść nie tylko sam idol, ale i jego bezkrytyczni wielbiciele. W Argentynie powstała grupa wyznaniowa nazywana, od jego imienia, “diegorianami”. Głoszą oni, że mamy obecnie rok 49, ponieważ liczą czas nowej ery w dziejach ludzkości od dnia narodzin Maradony w 1960 r. Spotykają się w kaplicy wystawionej ku jego czci, urządzają procesje z jego podobizną, itp. Powiadają, że Maradona jest “boski” i dlatego nawet bramkę zdobytą przez niego nieuczciwie, bo ręką – podczas finałowego meczu mistrzostw świata w Meksyku - uznali za “rękę samego Boga”.

Autor: Michał Gryczyński

Podczas pontyfikatu Sługi Bożego Jana Pawła II beatyfikowano i kanonizowano tak wiele osób, że Kongregację Spraw kanonizacyjnych zaczęto nazywać „fabryką świętych”.

Polski papież pragnął pokazać światu, że świętość jest zadaniem dla każdego chrześcijanina. Ale Kościół już od najwcześniejszych lat oddawał cześć Matce Bożej i męczennikom za wiarę, których  groby nawiedzano w rocznicę śmierci. Pod wpływem pism Ojców Kościoła podobną czcią otaczano świątobliwych wyznawców: papieży, ascetów, mnichów i dziewice.
W pierwszych wiekach świętych obwoływano spontanicznie. Pierwszym kanonizowanym był nawrócony łotr, któremu Zbawiciel obiecał na Krzyżu, że znajdzie się w Królestwie Bożym. A pierwsza, formalna kanonizacja kościelna miała miejsce w 995 r., kiedy Jan XV podczas synodu laterańskiego ogłosił świętym Ulryka z Augsburga. Od XIII w. Stolica Apostolska zastrzegła sobie dochodzenie w sprawie świętości życia wyznawców i męczenników.
Obecnie postępowanie w sprawach beatyfikacji i kanonizacji określa konstytucja apostolska Divinus perfectionis Magister z 25 stycznia 1983 r. Uzupełniają ją normy postępowania w tzw. dochodzeniu na szczeblu diecezjalnym, ustalone przez watykańską Kongregację Spraw Kanonizacyjnych. Prośbę o wszczęcie procesu beatyfikacyjnego albo kanonizacyjnego mogą wnosić zespoły osób, albo poszczególni wierni, których reprezentuje postulator. W procesie uczestniczy również rzecznik wiary (promotor fidei), którego zadaniem jest troska o przestrzeganie przepisów kościelnych i podnoszenie ewentualnych zarzutów przeciw świętości osoby, toteż nazywany jest „adwokatem diabła” (advocatus diaboli).
Proces beatyfikacyjny jest inicjatywą miejscowego biskupa. Od chwili zbierania świadectw z przesłuchań świadków oraz całej dokumentacji osobie, której dotyczy postępowanie, przysługuje tytuł sługi Bożego. Opracowywany jest dowód na praktykowanie heroiczności cnót teologicznych i moralnych, analizowana jest duchowość kandydata na ołtarze. Badaniom teologicznym poddawane są pisma -  czy są zgodne z prawdami wiary - a także korespondencja, kazania oraz dzienniki. Przesłuchania świadków odbywają się na podstawie pytań opracowanych przez promotora sprawiedliwości. Dopuszcza się również dokumenty i opinie biegłych. Zebrane materiały przesyłane są do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Po ich  analizie, na polecenie papieża, wydawany jest dekret beatyfikacyjny, który ogłasza sługę Bożego - błogosławionym. Podczas uroczystości beatyfikacyjnej odczytywane jest breve papieskie i odsłaniany jest obraz z jego wizerunkiem. Po beatyfikacji odbiera on cześć w określonym miejscu albo w zakonie. Aby mógł się cieszyć kultem powszechnym potrzebny jest akt kanonizacji, czyli uroczyste zaliczenie do kanonu - spisu świętych. Wówczas wierni mogą korzystać ze wstawiennictwa tej osoby, aby wypraszać od Boga łaski, ze świadomością, że naśladując jej drogę wiary, osiągną zbawienie.
W dochodzeniu rozpatrywane są przede wszystkim cuda uczynione za wstawiennictwem błogosławionego. Wówczas akta procesowe przesyłane są do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Ojciec Święty wysłuchuje opinii kardynałów, członków tej Kongregacji i konsultorów, a potem poleca wydanie dekretu kanonizacyjnego i wyznacza dzień kanonizacji, podczas uroczystej Mszy św.
Do beatyfikacji i kanonizacji wymagane są przynajmniej dwa cudowne uzdrowienia za wstawiennictwem osoby objętej dochodzeniem, toteż w procesie uczestniczą lekarze, którzy prowadzili uzdrowionych. Czas oczekiwania na kanonizację bywa zróżnicowany. Zdarzało się, jak np. w przypadku św. Antoniego Padewskiego, że kanonizacja następowała w rok po śmierci, ale bywało i tak, jak ze św. Joanną d’Arc, którą ogłoszono świętą po 490 latach.

Autor: Michał Gryczyński

Liturgia Godzin – Modlitwa Codzienna Ludu Bożego jest wspólnotowym wielbieniem Boga przez cały Kościół. Nazywana jest brewiarzem – od łac. breviarium tzn. skrót – bo stanowi wyciąg tekstów pochodzących z wielu ksiąg, które zgromadzono w tej jednej. 
To modlitwa publiczna Kościoła, a zarazem wyraz wierności zaleceniom apostolskim, abyśmy nieustannym wielbieniem Boga uświęcali wszystkie pory dnia i nocy. I dlatego bywa niekiedy nazywana „uświęcaniem czasu”, od poranka po spoczynek nocny.
Liturgiczna modlitwa dnia jest codziennym obowiązkiem każdego kapłana, ale praktykują ją też zakonnicy i siostry zakonne oraz diakoni. A ponieważ nie jest zastrzeżona wyłącznie dla osób duchownych, toteż wiele osób świeckich każdego dnia sięga po brewiarz, dzięki czemu staje się ona modlitwą całego ludu Bożego. Może być celebrowana zarówno indywidualnie, jak i we wspólnocie np. diecezjalnej, zakonnej, parafialnej, czy domowej. Najpełniejszy wyraz znajduje wtedy, gdy Liturgii Godzin przewodniczy biskup, w asyście kapłanów i służby liturgicznej, przy udziale wiernych. Większość zakonów celebruje wspólną modlitwę w oparciu o własny brewiarz, nazywany Monastyczną Liturgią Godzin.
Wspólna modlitwa – powiązana z odmawianiem psalmów i lekturą fragmentów Pisma Świętego – była praktykowana już przez pierwszych chrześcijan, dla których stanowiła swoiste przedłużenie Eucharystii. Później zaczęły powstawać wspólnoty monastyczne, w których mnisi spotykali się na modły w wyznaczonych porach dnia, sprawując je wedle określonych reguł i wybranych tekstów. Do powstania brewiarza przyczyniła się karolińska reforma liturgiczna, przeprowadzona za czasów Karola Wielkiego (lata 768-814). Jej celem było przywrócenie zwyczaju odmawiania ujednoliconych modlitw kanonicznych. W XI w. papież Grzegorz VII polecił rozciągnąć rzymskie oficjum na cały Kościół łaciński. W 1535 r. wydano brewiarz jako jedną księgę, zawierającą wszystkie teksty, zaś postanowieniem Soboru Trydenckiego ukazał się – na nowo opracowany pod względem literackim – Brewiarz Rzymski, jednolity dla Kościoła zachodniego. Reformowali go kolejni papieże – zwłaszcza Pius V, Pius X i Pius XII – a potem Sobór Watykański II.
Odmawianie brewiarza - boskiego oficjum (Officium divinum) - przebiega według ustalonego porządku godzin i pór dnia, stosownie do okresów roku liturgicznego. Do każdej godziny przypisany jest hymn, psalmodia, fragment tekstu biblijnego i modlitwa kończąca. Rozpoczyna się porannym uwielbieniem Boga (jutrznią), kolejne modlitwy odmawia się przed południem – ok. g. 9 (tertia), w południe – ok. g. 12 (sexta) i po południu – ok. g. 15 (nona), aż po wieczorne dziękczynienie Bogu (nieszpory) i modlitwę poprzedzającą spoczynek nocny (kompleta). Całości dopełnia godzina czytań – Pisma św., pism Ojców Kościoła i lektury ascetycznej – na każdą porę dnia i nocy. To znaczy, że owe czytania nie wiążą się z żadną konkretną godziną dnia.
I tak, o każdej porze dnia i nocy, z wszystkich zakątków świata, płynie pod niebiosa potężny chór wysławiający Pana Nieba i Ziemi.

Autor: Michał Gryczyński